TBS nieuws: Toename euthanasieverzoeken binnen tbs-klinieken roept ethische vragen op

Tbs’ers zonder perspectief vragen om levensbeëindiging

Het Algemeen Dagblad bracht vorige week het verhaal van Martin C., tbs’er sinds tientallen jaren, die nu vrijwillige euthanasie wil. Hij is niet alleen: meerdere langdurig verpleegde tbs-patiënten hebben in de afgelopen jaren een aanvraag gedaan voor hulp bij zelfdoding.

Volgens tbs-specialist Job Knoester weerspiegelt dit een groeiend probleem binnen het Nederlandse stelsel van dwangverpleging. “Deze mensen zitten soms 20 tot 30 jaar in een kliniek zonder enig uitzicht. Dan vervaagt het geloof in verandering,” zegt hij.

Lange wachtlijsten ondermijnen geestelijke gezondheid

De wachttijden binnen het tbs-systeem zijn volgens Knoester funest. “Cliënten zitten soms wel langer dan twee jaar in detentie te wachten op plaatsing. Die stilstand vergroot gevoelens van zinloosheid en frustratie.”

Het ontbreken van doorstroom richting behandelafdelingen of longstay-afdelingen leidt tot verergering van psychische stoornissen. In die context ontstaat steeds vaker een euthanasiewens, stelt Knoester: “Voor sommige patiënten is het lijden ondraaglijk en zonder enig vooruitzicht op verbetering.”

Psychisch lijden als reden voor euthanasie

Tussen 2020 en 2025 vonden negen euthanasieverleningen plaats aan mensen met een tbs-maatregel. In de meeste gevallen ging het om ernstig psychisch lijden, veroorzaakt door complexe psychiatrische aandoeningen zoals persoonlijkheidsstoornissen of chronische depressie.

De Regionale Toetsingscommissie Euthanasie heeft in elk van deze zaken bevestigd dat werd voldaan aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen. Toch roept het vragen op: is geestelijk lijden binnen een gesloten behandelsetting ooit geheel los te zien van de omstandigheden van opsluiting?

Traumatische jeugd en uitzichtloosheid

Knoester ziet het als zijn taak om cliënten met een consistente wens tot levensbeëindiging serieus te nemen. “Als iemand volhardt in zijn doodswens, breng ik dit in bij de behandelaren en neem ik contact op met een instantie als het Expertisecentrum Euthanasie.”

Hij beschrijft onder meer het geval van een cliënt met een traumatische jeugd, die inmiddels zestien jaar in een tbs-kliniek verblijft. “Deze man lijdt onder zware schuldgevoelens en ervaart zijn bestaan als zinloos. Zijn uitzichtloosheid neemt alleen maar toe door gebrek aan perspectief op overplaatsing of behandeling.”

Bron:

AD-artikel: Martin C. zit al tientallen jaren in de tbs, nu wil hij euthanasie